การแก้ปัญหาที่อยู่อาศัย ที่กระทรวง พม. หลงทิศ

                                         การแก้ปัญหาที่อยู่อาศัย ที่กระทรวง พม. หลงทิศ

คมสันติ์ จันทร์อ่อน กองเลขาเครือข่ายสลัม ๔ ภาค

 

จากการอภิปรายไม่ไว้วางใจเมื่อไม่กี่วันที่ผ่านมา หนึ่งในรัฐมนตรีที่ถูกอภิปรายคือ รัฐมนตรีว่าการกระทรวงการพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์ กระทั่งมีสื่อนำไปโพสคำพูดระหว่างอภิปรายของ นายจุติ ไกรฤกษ์ ว่า “งบประมาณมีจำกัด เราอยากจะได้สวัสดิการถ้วนหน้า เรามีปัญหาข้อจำกัดเรื่องหนี้สาธารณะ ดังนั้นการเคหะฯ จะนั่งรองบประมาณจากรัฐบาลเพื่อสร้างบ้านคนจนไม่ได้อีกต่อไป และได้เปลี่ยนมาทำบ้านให้คนจนเช่า ซึ่งทำแล้ว ๑๐,๐๐๐ ห้อง ราคา ๙๙๙ บาท ทั่วประเทศ พร้อมยืนยันว่า ตนอยากให้คนจนมีบ้านอยู่ ประชาชนต้องได้ประโยชน์มากขึ้น เอกชนต้องเลิกหากินเป็นเหลือบกับการเคหะฯ ซึ่งบ้านใหม่ที่สร้างเช่ามีสภาพดีกว่าบ้านเอื้ออาทร” (ข้อความจาก เพจ workpointTODAY ) ทำให้ชาวชุมชนเมืองเกิดความงุงงงขึ้นมาเป็นอย่างมาก ว่าโครงการดังกล่าวอยู่แห่งหนตำบลใด เนื้อหาการอภิปรายเรื่องทุจริต หรือผลประโยชน์ทับซ้อน ที่พูดคุยกันในสภาบทความนี้ไม่ขอแสดงความเห็น แต่จะขอกล่าวถึงทิศทางการแก้ปัญหาที่อยู่อาศัยของคนจน หรือชนชั้นกลางระดับล่าง ที่อยู่ในความรับผิดชอบของกระทรวงการพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์ เป็นหลัก

จากที่เครือข่ายสลัม ๔ ภาค ทำงานแก้ไขปัญหาที่อยู่อาศัยมากว่า ๒๐ ปี พอจะแยกกลุ่มเดือดร้อนด้านที่อยู่อาศัยของคนจนเมืองเป็น ๓ กลุ่มใหญ่ๆ คือ

๑.    กลุ่มคนไร้บ้าน ที่อาศัยหลับนอนตามที่สาธารณะต่างๆ

๒.    กลุ่มชุมชนแออัด ที่สร้างที่อยู่อาศัยในที่ดินผู้อื่น ไม่มีความมั่นคงด้านที่ดินพร้อมจะถูกไล่รื้อทุกเมื่อ

๓.    กลุ่มชนกลางระดับล่าง ที่อาศัยเช่าห้องพัก บ้านเช่าในชุมชน ใกล้ที่ทำงาน

และหากนำเอาประโยคคำพูดข้างต้นของนายจุติ ไกรฤกษ์ มาจับคู่กับคนจนเมืองทั้ง ๓ กลุ่มแล้ว อาจจะตอบโจทย์ได้เพียงกลุ่มที่ ๓ (บางคน) เท่านั้น เพราะจะต้องดูทำเลที่ตั้งของโครงการว่าอยู่จุดใดของจังหวัดนั้นๆ ห่างจากที่ทำงานที่อยู่ในเมืองขนาดไหน มีรถโดยสารประจำทางผ่านหรือไม่ ประกอบไปด้วย เพราะนั้นคือค่าใช้จ่ายที่เกิดขึ้นตามมาหลังจากเลือกที่พักอาศัย แต่หลังจากที่เปิดเช็คข้อมูลโครงการปรากฎว่า !!!! ไม่มีในพื้นที่กรุงเทพมหานคร ( จากเวปไซด์ https://www.nha.co.th/nha-low-income/ )

ภายในเวปไซด์ได้ประชาสัมพันธ์โครงการอาคารเช่า สำหรับผู้มีรายได้น้อยในภายใต้เวปไซด์ของการเคหะแห่งชาติ (กคช.) เอง โดยมีจังหวัดที่มีโครงการดังกล่าวคือ จังหวัดลำปาง , นครสวรรค์ , ลพบุรี , พังงา , กาญจนบุรี , มหาสารคาม , สุรินทร์ และอุบลราชธานี รวม ๘ จังหวัด จาก ๗๗ จังหวัดทั่วไทย แต่ที่น่าตกใจยิ่งกว่าคือ ราคา ที่นายจุติ ไกรฤกษ์ โฆษณาไว้ที่สื่อลงว่า ๑๐,๐๐๐ ห้องราคา ๙๙๙ บาท แต่ที่ลงเวปไซด์ประชาสัมพันธ์ราคาต่ำสุดอยู่ที่ ๑,๔๐๐ บาท และอยู่ในจังหวัดอุบลราชธานี จังหวัดเดียวเท่านั้น ไม่ตรงตามที่ได้พูดไว้ในสภา

ภาพจากเวปไซด์ การเคหะแห่งชาติ

ส่วนคุณสมบัตินั้นเปิดกว้างสำหรับคนที่มีรายได้ที่ชัดเจนเพราะกำหนดรายได้ไว้สูงที่เพดานไม่เกิน ๓๐,๐๐๐ บาท ตอกย้ำว่ากลุ่มคนจนเมืองกลุ่มที่ ๑ และ ๒ ไม่ใช่กลุ่มเป้าหมายของโครงการนี้อย่างแน่นอน

 

  

 

และนี่คือการอภิปรายของภาคประชาชนต่อการแก้ต่าง แก้ตัวของรัฐมนตรีว่าการกระทรวงการพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์ ซึ่งยังไม่นับรวมถึงการละเลยต่อการส่งเสริมให้การแก้ปัญหาที่อยู่อาศัยโดยประชาชน หรือชุมชน มีส่วนร่วมอย่างโครงการบ้านมั่นคง ที่งบประมาณลงไปที่ชุมชนโดยตรง ช่างก่อสร้าง ชุมชนเป็นผู้กำหนด ที่มักจะเป็นแนวทางการแก้ปัญหาให้กับกลุ่มคนจนเมืองกลุ่มที่ ๒ หรือ กลุ่มชุมชนแออัด กลับไม่ค่อยได้รับการส่งเสริม หรือให้ความสำคัญ เทียบเท่ากับโครงการสร้างอาคารให้ประชาชนเช่า

ส่วนกลุ่มคนจนกลุ่มที่ ๑ กลุ่มคนไร้บ้านที่อาศัยหลับนอนในที่สาธารณะนั้น ความชัดเจนในการแก้ปัญหายังไม่มีความเด่นชัดสักเท่าไหร่นัก มีความร่วมมือในระดับกรม แต่ระดับกระทรวงยังไม่คิดที่จะดำเนินการสานต่อ นี่เป็นเพียงจุดหนึ่งที่พบเห็นทางสื่อ และประสบได้เองทางสื่อออนไลน์ถึงทิศทางการแก้ปัญหาที่อยู่อาศัยของกระทรวงการพัฒนาสังคมฯ นี้ ไม่ได้มาถูกทางเอาเสียเลย